Het wordt al heel vaak gezegd in ons programma maar het is gewoon een feit dat veel restverschijnselen onzichtbaar zijn, zo ook de slikstoornissen na een beroerte. Zoals velen van jullie weten, heb ik meerdere beroertes achter de rug en ik kan met stelligheid beweren dat elke beroerte met zijn eigen restverschijnselen kwam.

Slikstoornissen na een beroerte

Slikken is ingewikkeld. De spieren van onder andere de lippen, tong en wangen zijn erbij betrokken.

Een gezond persoon kan slikken zonder er bij na te denken. Zelfs buiten de maaltijden om slikt iemand automatisch ongeveer één keer per minuut speeksel weg.

Door een beroerte kan het slikken echter problemen opleveren.

Door een beroerte kan de gevoeligheid in de mond zijn verminderd. Je voelt minder goed wat er in de mond of keel gebeurt. Ook kan bijvoorbeeld de kracht van de tong verminderd zijn, waardoor kauwen problemen oplevert. Doorslikken wordt dan moeilijker. Slikproblemen kun je herkennen aan de volgende verschijnselen:

· Je verslikt je (snel) tijdens het eten en/of drinken (hoesten, rood worden, blauw aanlopen, traanogen krijgen)

· Je hebt moeite met kauwen of dit doet pijn

· Het eten of de medicatie bv blijft in je keel steken

· Het eten, drinken of speeksel loopt je mond weer uit

· Er blijven voedselresten achter in de mond;

· U hebt veel tijd nodig voor maaltijden.

Risico’s bij slikproblemen

Als iemand zich verslikt, komt het eten of drinken in de luchtpijp terecht in plaats van in de slokdarm. In de meeste gevallen zal iemand die zich verslikt een hoestbui krijgen. Hoesten zorgt ervoor dat datgene wat er in de luchtpijp is gekomen, als het ware eruit wordt geblazen. Wanneer iemand echter moeite heeft met hoesten of niet meer kan hoesten, is het mogelijk dat er voedsel in de longen terechtkomt. Men kan zich zelfs verslikken zonder dat het opgemerkt wordt. En dan kan er een  longontsteking ontstaan. Soms is dit levensbedreigend. En uiteraard is er ook  een kans op verstikking.

Onderzoek en advies

Als het vermoeden bestaat dat je slikproblemen hebt, verwijst de neuroloog je door naar de logopedist en/of de diëtist.

Wat doet de logopedist?

De logopedist zal je nader onderzoeken en beoordelen of eten en drinken veilig is. Aan de hand van dit onderzoek adviseert de logopedist of je mag eten en drinken en zo ja welke aanpassingen er nodig zijn.

Welke aanpassingen kunnen dat zijn?

Afhankelijk van de adviezen van de logopedist zal de stevigheid van je maaltijd moeten worden aangepast. Dranken kunnen worden verdikt met een verdikkingsmiddel en je maaltijden kunnen worden gemalen of gepureerd.

Maar ook de diëtist kan worden ingeschakeld en wat doet deze?

Omdat eten en drinken bij een slikstoornis vermoeiend kan zijn, bestaat het risico dat je ondervoed raakt. Aan de hand van de slikproblemen die de logopedist bij je heeft vastgesteld geeft de diëtist je adviezen voor een adequate voeding, met zo nodig aangepaste consistentie (dus wel of niet verdikken en malen)

De diëtist bewaakt of verbetert je voedingstoestand en vervolgt je gewichtsverloop. Als het echt nodig is en bij zeer ernstige slikproblemen kan de diëtist je adviseren om te starten met sondevoeding: dit gaat áltijd in overleg met jezelf en je behandelend arts. Sondevoeding is een vloeibare voeding die via een slangetje (sonde) door uw neus direct in uw maag komt. Deze voeding voldoet aan uw behoefte en bevat alle voedingsstoffen die uw lichaam nodig heeft. Het kan zijn dat u volledige sondevoeding krijgt, maar het is ook mogelijk dat u de sondevoeding als aanvulling krijgt. Dit is meestal het geval als u wel iets (veilig) kan eten of drinken, maar daarmee nog niet voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt

Uiteraard is ook de verpleging belangrijk

De verpleging zorgt ervoor dat je het eten en drinken op de juiste manier krijgt aangeboden. Zij geeft het ook aan de logopedist of diëtist door als je bijvoorbeeld koorts krijgt of door vermoeidheid onvoldoende eet.

Je kúnt dan eventueel dan een nieuw advies krijgen.

En dan hebben we nog de  foodservice medewerker

Deze zorgt er voor dat je binnen het  geadviseerde dieet bij de slikstoornissen zoveel mogelijk het eten en drinken krijgt wat je zelf lekker en prettig vindt.

Bezoekers

Voor bezoekers van een patiënt met slikproblemen is het van groot belang om te weten of, en zo ja, wát de patiënt (jij dus in dit geval) mag eten en drinken. En natuurlijk op welke wijze iets gegeten of gedronken mag worden. Vooral als het gaat om verdikte dranken of gemalen eten. De logopedist of de verantwoordelijke verpleegkundige kunnen u (als bezoeker) daarover informeren.

Tot slot: in verschillende revalidatiecentra wordt er tijdens de maaltijden gewerkt met aparte tafels. Eén grote tafel waar de mensen zonder slikproblemen kunnen  eten en een kleinere tafel waar een logopedist aanwezig is om de mensen met slikstoornissen te bewaken en te adviseren. Gelukkig zijn de tafels zónder slikproblemen altijd groter wat er dus duidelijk op wijst dat dit probleem minder vaak voorkomt.